Filosoferen met kinderen
Kinderen houden van filosoferen. Anders dan veel volwassenen, stellen ze vragen bij wat vanzelfsprekend lijkt. Kinderen in de basisschoolleeftijd zijn volop bezig de taal te ontdekken, en daarmee hun denkvermogen te ontwikkelen. Kinderfilosofie sluit aan bij de denklust en onderzoekersgeest van kinderen, bij de lol van bezig zijn met taal en bij de serieuze vragen waar kinderen op stuiten.
In onze cursussen maakt u kennis met werkvormen en gesprekstechnieken, en met allerlei filosofische thema’s. Het accent ligt op oefenen: in het leiden van gesprekken, in het stellen van goede vragen en in helder redeneren.
We onderzoeken ook de verbanden tussen filosofie en levensbeschouwing.
De cursussen zijn bedoeld voor leerkrachten basisonderwijs, musea, erfgoedinstellingen, centra voor kunsteducatie en andere mensen die met jonge kinderen werken. Jaarlijks bieden wij een of meer cursussen aan met een open inschrijving. Daarnaast geven wij op aanvraag workshops en cursussen voor uw organisatie.
Ervaringen van deelnemers
‘Ik heb de werkvormen in mijn groep uitgeprobeerd. Ik had niet verwacht dat kinderen met zulke prachtige uitspraken zouden komen’.
‘Ik vond het ook een feest, met collega’s de tijd te nemen voor rustig nadenken’.
‘Ik ben me veel meer bewust geworden van de invloed die mijn manier van vragen heeft op de kinderen.’
Filosoferen met kinderen over kunst en erfgoed
Kunst en filosoferen zijn een mooie combinatie. Samen naar een kunstwerk kijken, vertellen wat je ziet en wat het oproept, en dan samen nadenken over een filosofische vraag, dat betekent dat je het hoofd, het hart en de verbeelding aanspreekt. Dat levert bijzondere gesprekken op.
Ook erfgoedobjecten, bijvoorbeeld gebouwen of archeologische vondsten, vormen een concreet en intrigerend aanknopingspunt. En wanneer je filosofie verbindt met erfgoed, gaan kinderen met een nieuwe blik kijken naar gebouwen in de buurt waar ze misschien al honderd keer langsgelopen zijn.
In een cursus van vier bijeenkomsten voert u zelf gesprekken bij kunstwerken en erfgoedobjecten. U maakt kennis met een model voor ‘filosoferen over kunst’ en oefent in het stellen van goede kijkvragen, startvragen en verdiepingsvragen. Na iedere bijeenkomst krijgt u een opdracht om zelf met een groep kinderen uit te voeren. Ook onderzoekt u verschillende manieren om gesprekken, kijken naar objecten en zelf beeldend bezig zijn te combineren.
In deze cursus werken we samen met het Dominicanenklooster in Huissen en bekijken we objecten in en rond het klooster.
Introductieworkshop Filosoferen met Kinderen
Bent u benieuwd hoe ‘filosoferen’ meer diepgang kan geven aan uw gesprekken met kinderen? Zoekt u naar manieren om serieus maar ook speels in te gaan op de originele vragen die kinderen u vaak stellen? Of hebt u gewoon al veel gehoord over filosoferen met kinderen, maar kunt u zich er nog niet zoveel bij voorstellen?
In een introductieworkshop ervaart u hoe een filosofisch kringgesprek verloopt en maakt u kennis met een aantal beproefde werkvormen om een groep aan het filosoferen te krijgen. U krijgt een eerste beeld van de plaats die filosoferen de laatste decennia heeft veroverd in het basisonderwijs, en verkent wat u ermee kunt doen in uw eigen werk.
De workshop wordt voor uw instelling op maat gemaakt. Afhankelijk van de onderwerpen waar u mee bezig bent en de doelgroepen waar u mee werkt leggen we accenten op bijvoorbeeld ‘filosoferen en kunst’, ‘filosoferen met jonge kinderen’ of ‘filosoferen en levensbeschouwelijke vorming’.
Beginnerscursus filosoferen met kinderen
U maakt kennis met kinderfilosofie en oefent een aantal basisvaardigheden, bij voorkeur ook met uw eigen klas. U ontdekt daarbij of ‘filosoferen’ iets is wat u in uw werk wilt gaan toepassen, als aparte activiteit, of bijvoorbeeld als onderdeel van levensbeschouwelijke vorming.
In vier bijeenkomsten van twee uur behandelen we de volgende onderwerpen:
- Wat zijn filosofische vragen?
- Creatieve werkvormen
- Goede startvragen bedenken
- Een filosofisch kringgesprek leiden
- Inspirerende boeken en leermiddelen rond filosoferen
- Het gebruik van werkbladen
- Filosoferen over het nieuws
- Creatief denken
- Filosoferen organiseren in de klas en in de school
In iedere bijeenkomst proberen we samen een les of activiteit uit. Er is steeds een korte presentatie van een deelonderwerp, een kleine oefening en de gelegenheid om ervaringen uit te wisselen en feedback te krijgen.
Filosoferen met kinderen over levensvragen
In deze cursus onderzoeken we de verbanden tussen filosoferen, levensbeschouwing en verbeelding. In de eerste bijeenkomst maakt u kennis met werkvormen en principes van kinderfilosofie. In de tweede bijeenkomst gaan we in op symbolisch denken en hoe zich dat verhoudt tot filosoferen. Waarom communiceren we over de grote vragen van het leven vaak in beeldende taal? Is de taal van het hart, of de taal van de ziel, iets waar je met je verstand greep op kunt krijgen? En hoe werkt dat bij kinderen?
In de derde bijeenkomst bezoeken we een galerie of atelier waar u kennis maakt met moderne kunst als vertrekpunt voor nadenken over levensvragen, en in de vierde bijeenkomst gaan we naar een kerk waar u ontdekt hoe het verkennen en ervaren van een bijzondere ruimte kan samengaan met filosoferen. In de vijfde bijeenkomst brengen we de verschillende ‘talen’ waarin je over levensvragen kunt communiceren bij elkaar.
In iedere bijeenkomst proberen we samen een les of werkvorm uit, oefenen we deelvaardigheden en krijgt u een huiswerkopdracht.
Een cursus voor leerkrachten, kunstenaars en mensen die in levensbeschouwelijk jeugdwerk actief zijn.
Verdiepingscursus filosoferen met kinderen
Wie een van onze introductiecursussen heeft gevolgd, kan in een verdiepingscursus intensief aan de slag met de vaardigheden die een gespreksleider nodig heeft om met een groep kinderen tot echt filosoferen te komen. In een verdiepingscursus volgen we twee sporen. We werken aan uw eigen denkvaardigheid door het bestuderen van filosofische teksten en door oefeningen in goed argumenteren.
Daarnaast trainen we gespreksleidersvaardigheden. Hoe stimuleert u dat kinderen echt met elkaar in gesprek gaan? Hoe zorgt u dat het gesprek de diepte in gaat? Hoe combineert u een aandachtige luisterhouding met ‘greep houden op het gesprek’?
In allerlei oefeningen gaan we daarmee tijdens vier bijeenkomsten aan de slag. Daarnaast krijgt u opdrachten mee en maakt u tenminste een keer een opname van een eigen gesprek met kinderen, waarop u feedback krijgt.
Oblimon begeleidt ook filosofische gesprekken met teams, waarin u samen nadenkt over uw werk, waarden waar u voor staat en dilemma’s die u tegenkomt.